Blender’da animasyonun temelleri nasıl atılır, animasyon mantığı nasıl anlaşılır, nesnelere nasıl keyframe verilir, bu videoda bunları göstereceğim. Başlangıç eğitim olacak ve nesnelere temel düzeyde hareket vermeyi öğreneceğiz.
FPS Nedir?
Animasyonlara, hareketlere başlamadan önce bilmemiz gereken en önemli şey FPS‘tir. Yani saniyedeki kare sayısını öncelikle belirlememiz gerekir. Varsayılan olarak Blender 24 olarak karşımıza çıkartıyor bunu. Bunu da Output Properties ekranında görebilirsiniz. Burada Frame Rate olarak. 24 FPS olarak belirlenmiş. Yani bir saniyedeki kare sayısı 24 olacak şekilde ayarlanıyor.
Zaman Çizgisini Görünür Yapma
Bu ekranın hemen altında play tuşlarını göreceksiniz. Bu play tuşlarının üst tarafındaki çizgiye tıklayarak yukarı doğru sürükleyelim. Burada bir timeline göreceksiniz. Bu Timeline’da anahtar kare dediğimiz keyframe’leri göreceğiz birazdan. Şu anda bu ekranda, 250 kare var. Bunu eğer 24 yaparsam gördüğünüz gibi bir saniyede 24 kare olacağı için play tuşuna bastığımda, play butonuna bastığında bir saniyede animasyonumuz tamamlanacak ve tekrar başa dönecek.
48 yaparsam bu 2 saniye olacağı anlamına geliyor, çünkü bir saniyede 24 kare var. 48 karede 2 saniyeye tekabül ediyor anlamına geliyor bu. Şöyle ortalama bir sayı olsun, bunu 100 yapıyorum. Oynatmaya başlamak için kısayol da Space tuşu, yani klavyemizdeki Boşluk tuşu. Space tuşuna basarak sahnedeki animasyonu oynatabilir, sonra da tekrar Space tuşuna basarak Pause yapabilir, yani durdurabilirsiniz.
Keyframe Mantığı | İlk Animasyonumuzu Yapalım
Çok basit teknikle bir animasyon yapalım hemen. Timeline çizgisini sıfıra alıyorum. Move aracını seçiyorum. Timeline’ın üzerinde küçük bir anahtar kare ikonu var. Bu ikona bastığınızda ve sahne üzerindeki nesneyi hareket ettirdiğinizde Timeline’a otomatik olarak bir keyframe ekleyecek. Bunu aktifleştiriyorum ve nesneyi biraz sola doğru kaydırıyorum. Bakın sola doğru kaydırdığımda, yani nesneyi hareket ettirdiğimde, bu buton basılı olduğu için burada otomatik olarak keyframe oluşturuldu. Bu keyframe nesne buradaykenki konumunu belirliyor burada. Timeline çizgisini alıyorum ve biraz ileri doğru sürüklüyorum. 50. kareye geldim diyelim ve nesnenin pozisyonunu değiştiriyorum. Bu butona aktif olduğu için otomatik olarak anahtar kare yerleştirdi. İlk anahtar karenin konumu belli, ikinci anahtar karenin de konumu burada. Dolayısıyla ben sahneyi en başa alıp oynattığımda. ilk kareden ikinci kareye bir geçiş olacak. Dolayısıyla bu da animasyonu sağlayacak. Animasyonun temel mantığı bu şekilde. Anahtar karelerden yani keyframe’lerden oluşuyor animasyonlar. Dolayısıyla bu mantıkla hareket ederek animasyonları oluşturabiliyoruz.
Bunu devam ettirirsek yani başka bir alana doğru pozisyonu konumlandırırsak yine bu buton aktif olduğu için ilk kareden ikinci kareye ve sonra da üçüncü kareye geçiş yapacak. En temel mantıkla animasyon bu şekilde oluşuyor. Peki biz burada neye animasyon verdik? Bunu öğrenmek için soldaki küçük oku sağa doğru hareket ettiriyorum. Burayı açıyorum yani sol tarafı açıyorum. Bunları açarak detayları öğrenebiliriz. Yani ben birinci kareden ikinci kareye X ekseninde hareket ettirmişim. Y ekseninde de ikinci kareden üçüncü kareye hareket ettirmişim. Diğerlerine dokunmadığımız için bu şekilde duruyorlar. Şu şekilde keyframe’leri seçip daralttığımda keyframe’ler birbirlerine yaklaştıkça daha hızlı hareket ederler. Birbirlerinden uzaklaştıkça bu hareket yavaşlar. Dolayısıyla birinci kareden ikinci kareye daha hızlı olacak, ikinci kareden üçüncü kareye ise hareketimiz biraz daha yavaşlamış olacak. Oynatıyorum. Gördüğünüz gibi ikinci kareye hızlı bir şekilde geldi ve üçüncü kareye çok daha yavaş bir şekilde ulaştı. Tabii detaylarını açmasak da buradan hareket ettirebiliyoruz.
Temel Animasyon Yöntemleri
Şimdi nesne üzerine sağ tıklıyorum ve bir Insert Keyframe seçeneği göreceksiniz. Insert Keyframe seçeneğinin kısayolu I harfi. Nesne seçiliyken I harfine bastığımda bana Insert Keyframe menüsünün özelliklerini, seçenekleri gösterecek. I harfine bastığımda karşıma çıkan bu menüdeki kelimelerin karşılıklarına bakalım. Location, Move aracıyla hareket ettirdiğimiz nesnenin konumunu değiştirdiğimiz özellik. Rotation döndürme demek. Nesneyi döndürmek için bunu kullanacağız. Scaling de boyutlandırma demek. Yani küçültüp büyütmek için bu özelliği kullanacağız. Az önce biz yaptığımız animasyonda Location’a keyframe vermiş olduk. Location, rotation hem lokasyona, hem konumlandırmaya lokasyona, hem de döndürmeye keyframe verir. Bu tamamına keyframe verir. Hem location hem rotation hem de scale’e boyutlandırmaya keyframe verir. Location scale ise tahmin edersiniz ki Location ve Scale’e keyframe verecek. Rotation Scale de hem döndürmeye hem boyutlandırmaya vermek için bunu kullanacağız.
Sahneyi resetliyorum bunları kullanmak için. Alt tarafı tekrar genişletelim. Şimdi ben hem Location’a hem de Rotation’a keyframe vermek istiyorum. Dolayısıyla klavyeden I harfine basıyorum ve Location – Rotation’u seçiyorum. Çünkü hem pozisyonuna hem de dönüşüne keyframe vermek istiyorum. Bunu seçiyorum. Bunu seçtiğimde keyframe atadı. Ve bu keyframe’le beraber sağda gördüğünüz hem location’a hem de rotation’a keyframe vermiş oldu. Buradaki sarı renkler nesnenin bu özelliklerine keyframe verildiği anlamına geliyor. Yani timeline çizgisi tam olarak üzerindeyken sarı göreceksiniz. Timeline çizgisinin konumunu değiştirdiğimde ve orada keyframe yoksa bunlara özgü, bu sefer de yeşil göreceksiniz. Şimdi timeline çizgisini başlangıçtan biraz ileri doğru sürüklüyorum. 48 diyelim. 48. kareye gelelim ve nesneyi hareket ettiriyorum ve aynı zamanda rotation ile nesneyi döndürüyorum. Nesneyi hem döndürdük hem konumlandırmasını değiştirdik ve ben bu şekilde bu pozisyonda anahtar kare eklemek istediğim için yine klavyeden I harfine basıyorum. Ve location ve rotation ikilisine keyframe’i bu seçeneğe tıklayarak ekliyorum. Beklenen, başlangıç konumundan buraya dönerek gelmesi. Timeline çizgisini başa alıyorum. Birinci kareden ikinci kareye başarılı bir şekilde istediğim gibi geldiğini görüyorum. Boyutlandırma vermediğimiz için burada bir boyutlandırma yaparsak geçerli olmayacaktır. Boyutlandırmayı da buna dahil etmek için şöyle yapacağız. Timeline çizgisini bir önceki karenin üzerine getiriyorum ve klavyeden I harfine basıp bu sefer Location Rotation ve Scale’i seçiyorum. Bunu seçtiğinde bakın sağ tarafta otomatik olarak Scale’i de bu gruba dahil edecek. Yani ben bir sonraki karede Scale üzerinde işlem yaptığımda Scale’e de keyframe verebileceğim. Çünkü bu Scale işleminin de ilk keyframe’i var, başlangıç pozisyonu var. Şimdi ikinci karenin üzerine geliyorum ve burada Scale ile boyutlandırıyorum. Nesneyi büyütelim ve yine I harfine basıp Scale’i de buraya dahil etmek istediğimiz için, şu anda bakın turuncu görünüyor, çünkü onun keyframe’i yok. Onun keyframe’ini de eklemek için Location Rotation ve Scale’i seçiyoruz.
Bakın turuncu gitti ve yerini üsteki renklere bıraktı. Dolayısıyla şu anda her üç özellikte de keyframe’imiz var. Sahneyi başa alıyorum ve oynatıyorum. Gördüğünüz gibi az önce verdiğimiz Location ve Rotation’ın yanı sıra Scale’i de bu animasyona dahil etmiş olduk. İleride başka bir şekilde nesne üzerinde düzenleme yapıp benzer özellikleri uygularsam bu sefer ikinci keyframe’den üçüncü keyframe’e bu animasyonu tamamlayacak. Hemen hızlı bir örnek yapalım. Timeline çizgisini ikinci karenin ilerisinde başka bir yere aldım. Hem nesneyi küçültüyorum, hem döndürüyorum hem de konumunu değiştiriyorum diyelim. Şu şekilde buraya alıyorum ve sağ tıklıyorum. Location rotation ve scale seçeneğini seçiyorum. Gördüğünüz gibi buraya yeni bir keyframe eklendi. Bu keyframe’in içerisinde de hangilerinin dahil olduğunu buradan görebiliyoruz. Buradan anlayabiliyoruz. Ya da alternatif olarak Object Transforms kısmını açıp hangilerinde keyframe olduğunu görebiliyorum. Sahneyi başa alıp oynattığımda önce ikinci keyframe’e ulaşacak, sonra da üçüncü keyframe’e ulaşacak.
Bu verdiğimiz animasyonları sol taraftan gizleyebiliyoruz da. Bildiğiniz nesne gizler gibi hareketi gizliyoruz. Örneğin pozisyon değiştirmesini, yer değiştirmesini gizleyelim. X, Y ve Z lokasyonunu kapatıyorum. Gördüğünüz gibi pozisyon değişmediği için sadece döndürme ve boyutlandırma işlemleri aktif olduğu için ona göre animasyonu düzenledi. Eğer buradaki kilit ikonlarına tıklarsak da bu özellikler ile ilgili keyframe veremeyeceğimiz, keyframe’ler üzerinde düzenleme yapamayacağımız anlamına geliyor. Peki bu keyframe’leri başka ne şartlarda verebiliriz? Bunlardan da bahsedeyim.
Materyallere Keyframe Nasıl Verilir?
Örneğin önceki videolarımda gösterdiğim bir glow efekti vardı, nesneler üzerindeki parlama efekti vardı. O efekt üzerinden animasyon, hareket vermeyi göstereyim. Öncelikle nesnenin materyal özelliklerini açıyoruz. Material Properties‘e geliyorum. Surface kısmını Emission olarak değiştiriyorum ve sonra da Render Properties‘e gelerek Bloom efektini aktifleştiriyorum. Sahnede bunun karşılığını görmezseniz eğer, görünüm seçeneklerini değiştirmemiz gerekir. Bir sağdakini seçiyorum ve bu şekilde parlamayı görüyorum. Materyal üzerindeki Strength değerini, yani güç değerini artırarak da bu parlamanın daha da güçlenmesini sağlayabiliriz. Biz de şimdi bu Strength değerine animasyon vermeyi deneyelim. Burada amacımız değişebilir değerlere sahip özelliklerde nasıl keyframe verileceğini göstermek ve bu parlama animasyonuyla yeterince açıklayıcı olabileceğini düşünüyorum. Soldaki Object Transforms kısmını kapatalım. Çünkü animasyon verdiğimizde birazdan bu efekte, burada başka şeyler göreceğiz. Fare imlecimi Strength değerinin üzerine getiriyorum ve klavyeden I harfine basıyorum. I neydi? Insert Keyframe özelliğiydi ve imleç neredeyse onun üzerinden keyframe atamayı deneyecek. Strength değerinin üzerinde klavyeden I harfine bastığımda burası sarı renk olacak ve sol tarafta da yeni bir özellik eklenecek. Materyal özelliği. Materyal olmasının nedeni de şu anda Material adlı materyalde olduğumuz için. Bunun ismini Materyal 2 olarak değiştirirsem, timeline’daki ismi de değişecek. Yani buradaki ismi materyal isminden alıyor. İkiyi siliyorum. Materyalin detayına baktığımızda ise şu şekilde Strength değerinin varsayılan değerini keyframe olarak atadığını görüyoruz.
Blender’da Renklere Keyframe Verme
Bakın, aynı mantıkta Color’ın üzerine gelip klavyeden I harfine bastığımda ise bu sefer RGBA değerlerinin karşılığını gösterecek bana. Bu şekilde de renk değişim yapabiliyoruz, hatta bu animasyonu aynı zamanda glow efektinin renk değiştirmesi için de kullanabiliriz. İkinci anahtar karenin üzerine geliyorum ve Strength değerini burada artırıyorum. Bakın, Strength değerini artırdığım zaman, klavyeden I harfine basıyorum. Sağ tıklayıp Insert Keyframe de diyebiliriz, buraya yeni bir keyframe ekledi. Yani birinci kareden ikinci kareye bu parlamayı göreceğiz. Hemen bakalım. Birinci karede parlama yokken, ikinci karede bu parlaklık artıyor. Zaten Strength değerine bakacak olursak, bu aradaki geçişi de görebiliyoruz.
Burada rengi de değişsin istiyorum. Rengini de değiştirelim, mavi yapalım ve klavyeden I harfine basıyoruz. Renklere de keyframe atadık. Dolayısıyla buradan maviye gelen bir glow efekti görüyoruz. Daha net anlayabilmek için üçü de yapalım. Strength değerini biraz daha artırıyorum. Klavyeden I harfine basıyorum ve bu sefer kırmızı yapıyorum. Klavyeden tekrar I harfine basıyorum. Birinci anahtar karede boşken ikinci anahtar karede glow efekti başlayacak ve mavi olacak. Üçüncü anahtar karede de glow efekti daha da artacak ve kırmızı olacak. Timeline çizgimi başa alıyorum ve oynatıyorum. Mavi oldu ve sonra da kırmızı oldu. Bu şekilde değerlerini değiştirebildiğimiz her özelliğe de keyframe’ler atabiliyoruz. Temel olarak Blender üzerinde animasyon mantığı bu şekilde. Animasyon kısmında öğrenilebilecek en temel noktalara değindim.
